ΧΩΡΙΣ ΧΡΕΩΣΗ
temp
Ο ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ ΑΤΕΝΙΖΕΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΙ ΕΓΩ, ΚΑΤΙ ΘΑ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ
Μιχαήλ Μαρμαρινός, Ακύλλας Καραζήσης
temp
ΕΒΡΑΪΚΕΣ ΜΕΛΩΔΙΕΣ
Άιζακ Νέιθαν / Λόρδος Μπάιρον
60'
Περιγραφή
«Οι Έλληνες έχουν τόσο λίγες πιθανότητες να λυτρωθούν από τους Τούρκους όσο και οι Εβραίοι από την ανθρωπότητα γενικά», δήλωνε ο Λόρδος Μπάιρον, το γνήσιο ενδιαφέρον του οποίου για εκείνο που χαρακτήριζε ως «ποίηση της πολιτικής» –ιδιαίτερα για τα μειονοτικά θέματα και τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες που σημάδεψαν την πρώιμη ρομαντική περίοδο– είναι απολύτως αδιαμφισβήτητο: το μαρτυρούν οι παράφορες κατά καιρούς εμπλοκές του με ζητήματα όπως η πολιτική και πολιτιστική καταπίεση της Αρμενίας, τα επαναστατικά κινήματα της Ιταλίας, καθώς και, ασφαλώς, η μέχρι θανάτου αφοσίωσή του στην υπόθεση της ελληνικής απελευθέρωσης.
Οι Εβραϊκές μελωδίες, συλλογή από παλιούς και νεότερους εβραϊκούς σκοπούς που δημοσίευσε στα 1815 ο Άιζακ Νέιθαν (δημοφιλής Αγγλοεβραίος μουσικός και γραφική προσωπικότητα συνολικά) με εμπορικό δέλεαρ τη στιχουργική συμβολή του Μπάιρον, «χτύπησαν φλέβα» στη ρομαντική μόδα για την «έθνικ» αναβίωση τοπικών παραδόσεων και τον οριενταλισμό της εποχής και αναδείχθηκαν σε ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο διαδεδομένα έργα του ποιητή – παρά την αναπόφευκτη αντισημιτική κριτική. Η δημοτικότητα των στίχων, που μελοποιήθηκαν εκ νέου στη συνέχεια από μορφές όπως οι Μέντελσον, Σούμαν και Μούσσοργσκι, δεν διέσωσε, ωστόσο, τις αρχικές μελωδίες του Νέιθαν από την ιστορική λήθη· δεκαπέντε από αυτές τις αυθεντικές συνθέσεις αναβιώνει τώρα η Εναλλακτική Σκηνή, με τη συμβολή μερικών από τους πλέον αξιόλογους Έλληνες ρεσιταλιστές.
Η παραγωγή Εβραϊκές μελωδίες και η δημιουργία της GNO TV υλοποιούνται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Βιντεοσκοπήθηκε στην Αίθουσα δοκιμών Ορχήστρας της ΕΛΣ στις 14 Μαρτίου 2021. Υπάρχουν διαθέσιμοι ελληνικοί και αγγλικοί υπότιτλοι.
Με μια ματιά – Σύνοψη
Αφιέρωμα στα 200 χρόνια από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης
Κύκλος «Ωδές στον Βύρωνα»
Επιμέλεια κύκλου Αλέξανδρος Μούζας
Αισθηματίας και είρων, ανθρωπιστής και φιλόζωος, λάτρης των ιδεών και δέσμιος των παθών, άνθρωπος της δράσης και συβαρίτης, εραστής ανδρών και γυναικών, «τρελός, κακός και επικίνδυνος», φιλέλληνας ως το (πρόωρο) τέλος του και, πάνω απ’ όλα, πέρα για πέρα ποιητής, ο Λόρδος Μπάιρον ενσάρκωσε παραδειγματικά όσο καμιά άλλη μορφή τους ενθουσιασμούς, τα επιτεύγματα και τις αντιφάσεις του ρομαντικού κινήματος. Σε μια απόπειρα να αποδώσει καλλιτεχνικά μια κάποια ιδέα για το μέγεθος του έργου και της επίδρασης αυτής της προδρομικής φιγούρας του «σούπερ σταρ», η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσιάζει, στη διάρκεια του 2021, ένα πολύπτυχο αφιέρωμα με εύρος ανάλογο της ανεξάντλητης προσωπικότητας που, σε μόλις 36 χρόνια ζωής, άφησε πίσω, εκτός από 17 (!) τόμους ποίησης (πρόσφορης, ήδη από την εποχή της, σε κάθε είδους δραματική και μουσική μεταποίηση), αξιομνημόνευτη πολιτική δράση, σωρεία από σκάνδαλα και ραγισμένες καρδιές, καθώς και φήμη καταδικασμένη, θα ’λεγε κανείς, στη διιστορική, όσο και πυρετώδη, μυθοποίηση.
Ο κύκλος «Ωδές στον Βύρωνα», σε καλλιτεχνική επιμέλεια του συνθέτη Αλέξανδρου Μούζα, διατρέχει τις εποχές, τα γένη και τα είδη της μουσικής και θεατρικής διαπραγμάτευσης, καλύπτοντας ένα φάσμα που εκτείνεται από τη συναυλιακή απόδοση (οι ξεχασμένες Εβραϊκές μελωδίες, συνεργασία του Μπάιρον με τον Εβραίο μουσικό Άιζακ Νέιθαν στο πνεύμα του ρομαντικού ενδιαφέροντος του πρώτου για τις απειλούμενες «εθνικές» κουλτούρες, μελοποιήσεις της καινοτόμου, queer ερωτικής ποίησης του Μπάιρον από τρεις νέους Έλληνες συνθέτες) ως το θέατρο σκιών. Ο κύριος όγκος του προγράμματος αφιερώνεται, όπως είναι αναμενόμενο, στο σύγχρονο μουσικό θέατρο: ο Αλέξανδρος Μούζας αξιοποιεί την επιστολογραφία του ποιητή από την Ελλάδα, ο Γιάννης Κυριακίδης αποτίει έναν πολυμεσικό φόρο τιμής στην κόρη του Μπάιρον και… πρωτοπόρο των υπολογιστών Άντα Λάβλεϊς, ενώ το αφιέρωμα καταλήγει στο νέο έργο του διακεκριμένου Ελληνοαμερικανού συνθέτη Γιώργου Τσοντάκη με θέμα τις τελευταίες ημέρες του Μπάιρον στο Μεσολόγγι.
Συντελεστές – Διανομή
Λένια Ζαφειροπούλου (μεσόφωνος)
Βασίλης Καβάγιας (τενόρος)
Απόστολος Παληός (πιάνο)
Βιντεοσκόπηση, τηλεσκηνοθεσία, μοντάζ Ξενοφώντας Βαρδαρός
Μετάφραση ποιημάτων στα ελληνικά Λένια Ζαφειροπούλου
Φωτογραφίες & βίντεο
Φωτογραφίες
Πάγιος χορηγός
Χορηγός αερομεταφορών
Creative partner
Technology partner
Supporter
Χορηγοί φιλοξενίας
Χορηγοί επικοινωνίας
Λένια Ζαφειροπούλου Μεσόφωνος
Είναι κλασική τραγουδίστρια, ποιήτρια και μεταφράστρια. Σπούδασε τραγούδι, πιάνο και Lied στη Στουτγάρδη και όπερα στο Λονδίνο. Υπήρξε υπότροφος των Ιδρυμάτων Α. Ωνάσης και Μαρία Κάλλας, καθώς και της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου. Συνεργάζεται με ορχήστρες, σύνολα δωματίου και πιανίστες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει δώσει ρεσιτάλ σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λονδίνο, Παρίσι, Λυών, Στουτγάρδη, Βερολίνο, Αμβούργο, Βαρκελώνη και Λευκωσία. Ο προσωπικός της δίσκος Sunless Loves με έργα Μπραμς, Μούσσοργκσκι και Προκόφιεφ κυκλοφορεί από τη βρετανική εταιρεία First Hand Records. Έχει εκδώσει τρία ποιητικά βιβλία για τα οποία έχει βραβευτεί με τα βραβεία του περιοδικού Αναγνώστης, Woman of the Year-Poetry και το ποιητικό βραβείο του Ιδρύματος Λασκαρίδη. Ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες ελληνικής ποίησης στα γερμανικά και στα ιταλικά. Έχει μεταφράσει Γκαίτε, Χάινε, Κάφκα και Πούσκιν, καθώς και άπαντα τα σονέτα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Είναι επίσης παραγωγός της εκπομπής Το Διαχρονικό διαδίκτυο στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ.
www.leniasafiropoulou.gr
Βασίλης Καβάγιας Τενόρος
Είναι απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών (Ιόνιο Πανεπιστήμιο), διπλωματούχος μονωδίας του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας (Χριστίνα Γιαννακοπούλου) και κάτοχος μεταπτυχιακού του Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ (Μπάρμπαρα Μπόννεϋ, υπότροφος Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης, IKY). Μελέτησε επίσης με τον Άρη Χριστοφέλλη. Απέσπασε πρώτο βραβείο στον Διαγωνισμό λυρικού τραγουδιού της Yamaha (2007). Έχει ερμηνεύσει πρωταγωνιστικούς ρόλους σε όπερες όπως Ο κουρέας της Σεβίλλης, Η Σταχτοπούτα, Ιταλίδα στο Αλγέρι, Το ταξίδι στη Ρεμς, Ντον Τζοβάννι, Έτσι κάνουν όλες, Η απαγωγή απ’ το σεράι, Ο μαγικός αυλός, Η υπνοβάτις σε Εθνική Λυρική Σκηνή, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Λίνμπουρυ Βασιλικής Όπερας Λονδίνου, Φεστιβάλ Ροσσίνι Πέζαρο, Δημοτικό Θέατρο Μπολόνιας, Θέατρο Σάο Κάρλος Λισαβόνας, Κρατικό Θέατρο Ζάλτσμπουργκ, Θέατρο Χαϊδελβέργης, Θέατρο Κάλιαρι, Θέατρο Βέρντι Τεργέστης, Κρατική Όπερα Πράγας, Κρατική Όπερα Ουγγαρίας, Όπερα Γκαίτεμποργκ, Βασιλική Όπερα Στοκχόλμης. Έχει συμμετάσχει σε ηχογραφήσεις έργων όπως Σεμίραμις (Naxos), O θρίαμβος της Κλέλιας (MDG), Η θυσία του Βάιγκλ (Newplay).
Απόστολος Παληός Πιάνο
Γεννήθηκε στην Καρδίτσα το 1979. Είναι πτυχιούχος μουσικολογίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, στο οποίο εισήχθη πρώτος, και είναι αριστούχος διδάκτορας του ίδιου τμήματος. Είναι διπλωματούχος των Ανωτάτων Μουσικών Πανεπιστημίων Βερολίνου και Λειψίας με σολιστικό δίπλωμα πιάνου και master με άριστα παμψηφεί και διάκριση. Υπότροφος διαφόρων ιδρυμάτων και βραβευθείς πολλών διεθνών διαγωνισμών πιάνου, μουσικής δωματίου και σύνθεσης σε Ελλάδα, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία. Έχει διακριθεί από την Ακαδημία Αθηνών και την Ένωση Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής. Ως σολίστ πιάνου έχει εμφανιστεί στις σημαντικότερες αίθουσες συναυλιών του κόσμου (Philharmonie Βερολίνου, Κοnzerthaus Βιέννης, Κάρνεγκι Χολ Ν. Υόρκης κ.ά.), σε διεθνή φεστιβάλ και έχει συμπράξει με πολλές ορχήστρες. Έχει ηχογραφήσει, μεταξύ άλλων, με τη Naxos, καθώς και έργα Ελλήνων δημιουργών. Υπήρξε μέλος του πιανιστικού κουαρτέτου Aurora, του συγκροτήματος σύγχρονης μουσικής Ergon Ensemble και είναι συμβασιούχος καθηγητής πιάνου στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του ΠΑΜΑΚ και του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ.
www.apostolos-palios.com
