Περιγραφή

Ένα μοναδικό έργο της Λένας Πλάτωνος πάνω στο ομώνυμο παραμύθι του Άντερσεν έγινε animated όπερα από την Εθνική Λυρική Σκηνή. Η Λένα Πλάτωνος, το έργο της οποίας έχει συνδεθεί με τον κόσμο των παιδιών μέσα από τη θρυλική Λιλιπούπολη, έγραψε το Αηδόνι του αυτοκράτορα σαν μια μελωδική παραβολή για την άνιση σχέση της τεχνολογίας με τον άνθρωπο. Πρόκειται για ένα έργο σπάνιας ομορφιάς και ευαισθησίας σε μια εντυπωσιακή παραγωγή, όπου η όπερα γίνεται προσβάσιμη στα παιδιά μέσω του animation, δημιουργώντας έναν καινούριο, μαγικό, αλλά και συναρπαστικό κόσμο. Το σύγχρονο μήνυμα του έργου, η συνύπαρξη αναλογικής και ηλεκτρονικής μουσικής, φυσικού και τεχνητού ήχου, η ευρηματική χρήση του animation και της live performance, οι μελωδικές γραμμές της Λένας Πλάτωνος και η δεξιοτεχνική φωνητική γραφή καθιστούν το Αηδόνι του αυτοκράτορα μια ιδεώδη γνωριμία των παιδιών με τον μαγικό κόσμο της λυρικής τέχνης.

Η Λένα Πλάτωνος έγραψε το Αηδόνι του αυτοκράτορα, ένα «μουσικό παραμύθι με στοιχεία όπερας», όπως το έχει χαρακτηρίσει, το 1989, πάνω στο ομώνυμο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Η προηγούμενη ενασχόλησή της με τη Λιλιπούπολη έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μελοποίηση του συγκεκριμένου έργου, με τα συνθεσάιζερ να είναι και πάλι στην πρώτη γραμμή. Μάλιστα, το λιμπρέτο που έγραψε ο ποιητής-βιολόγος Γιώργος Βολουδάκης ξεκινά με τη φωνή ενός παιδιού που ρωτά αν το μικρό συνθεσάιζερ μπορεί να συναγωνιστεί το αηδόνι! Η συνθέτρια σημειώνει σχετικά: «Το Αηδόνι του αυτοκράτορα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν στην εκδοχή του σαν όπερα ήταν μια ιδέα-πρόταση του στενού φίλου μου κόντρα τενόρου Άρη Χριστοφέλλη, ο οποίος και ήθελε να τραγουδήσει τον ρόλο του Αηδονιού – η πρόταση έγινε σ’ εμένα το 1986. Τώρα, από μένα και τον φίλο βιολόγο-ποιητή Γιώργο Βολουδάκη, το έργο σαν διασκευή βασίστηκε στην πρέπουσα αποφυγή της μονοκρατορίας της τεχνολογίας απάνω στον άνθρωπο, στην υπερθεμάτιση της επαφής του ανθρώπου με τη φύση».

Το animation της παράστασης έχει σχεδιάσει η ανερχόμενη animator Ειρήνη Βιανέλλη, η τελευταία δημιουργία της οποίας, η stop motion ταινία μικρού μήκους Icebergs, βασισμένη στο βιβλίο του Ευθύμη Φιλίππου Σκηνές, έχει βραβευτεί σε κινηματογραφικά φεστιβάλ. Χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές του animation που συνδυάζουν την υψηλή τεχνολογία με τη χειροποίητη αισθητική, η Ειρήνη Βιανέλλη ζωντανεύει καρέ καρέ το Αηδόνι του αυτοκράτορα με έντονες αναφορές στην κινέζικη τέχνη. Σύμφωνα με την ίδια, «το τελικό αποτέλεσμα, ένα πολύχρωμο σύμπαν από δάση, παλάτια, κήπους και εργοστάσια, αφηγείται τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και τη δημιουργία».

Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Κατερίνα Πετσατώδη, σκηνοθέτρια με σημαντική εμπειρία στον χώρο της όπερας και του μουσικού θεάτρου. Η σκηνοθέτρια είδε το έργο σαν «ένα μουσικό παραμύθι που συνδυάζει ιδανικά δύο φαινομενικά ασύνδετες αλλά τελικά τόσο αρμονικά δεμένες μεταξύ τους τέχνες, την όπερα και το animation, με έμπνευση, φαντασία και ευρηματικότητα».

Η παράσταση βιντεοσκοπήθηκε στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ στις 3 Νοεμβρίου 2019. Υπάρχουν διαθέσιμοι ελληνικοί, αγγλικοί και γερμανικοί υπότιτλοι.

Με μια ματιά – Σύνοψη

Ο Αυτοκράτορας της Κίνας ζει σ’ ένα από τα ομορφότερα παλάτια του κόσμου, όπου όλα λειτουργούν στην εντέλεια χάρη σ’ ένα υπερσύγχρονο ηλεκτρονικό σύστημα. Ωστόσο ο Αυτοκράτορας είναι μελαγχολικός… Όταν κάποια μέρα μαθαίνει ότι στον κήπο του παλατιού του ζει ένα αηδόνι που τραγουδάει με μαγευτική φωνή, στέλνει αμέσως τους αυλικούς του να το βρουν και να το φέρουν μπροστά του. Ο Αυτοκράτορας δακρύζει και μαγεύεται από τη φωνή του αηδονιού, μέχρι που μια μέρα φτάνει στο παλάτι ένα ασυνήθιστο δώρο: ένα ηλεκτρονικό αηδόνι. Όλοι εντυπωσιάζονται από αυτό το τεχνολογικό θαύμα, μολονότι το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να λέει το ίδιο τραγούδι ξανά και ξανά. Το αληθινό αηδόνι εγκαταλείπει το παλάτι και μέρα νύχτα ακούγεται μονάχα το τραγούδι του ηλεκτρονικού πουλιού. Κάποια στιγμή όμως το ηλεκτρονικό αηδόνι χαλάει. Όταν μετά από μερικά χρόνια ο Αυτοκράτορας αρρωσταίνει βαριά, το ψεύτικο πουλί δεν μπορεί να παρηγορήσει τον ετοιμοθάνατο άρχοντα. Όμως την κρίσιμη στιγμή εμφανίζεται και πάλι το αληθινό αηδόνι και με την τέχνη του καταφέρνει να συγκινήσει τον Θάνατο. Ο Αυτοκράτορας το παρακαλεί να μείνει μαζί του στο παλάτι – μα πώς να περιορίσει τη φύση και την τέχνη που βγαίνει από την ψυχή;

Συντελεστές – Διανομή

Μουσική Λένα Πλάτωνος 
Ενορχήστρωση Λένα Πλάτωνος, Στέργιος Τσιρλιάγκος
Λιμπρέτο Γιώργος Βολουδάκης

Σκηνοθεσία Κατερίνα Πετσατώδη
Animation Ειρήνη Βιανέλλη
Σκηνικό Ευαγγελία Θεριανού
Κοστούμια Αλεξία Θεοδωράκη
Σχεδιασμός ήχου, προγραμματισμός, μείξη Στέργιος Τσιρλιάγκος
Μουσική προετοιμασία Μιχάλης Παπαπέτρου
Video mapping Μιχάλης Κλουκίνας

Αυτοκράτορας Νίκος Κοτενίδης
Αυλικός, Θάνατος Γιώργος Ρούπας
Αηδόνι Μαριλένα Στριφτόμπολα
Ψαράς, Αυλάρχης, Τεχνικός Γιάννης Φίλιας
Φίλη του αηδονιού, Τεχνικός Μυρτώ Μποκολίνη
Βιολιστής, Αρχιμουσικός Σα(ν)λιέρι Δημήτρης Ναλμπάντης
Αφήγηση Μαρία Σκουλά

Βιντεοσκόπηση, τηλεσκηνοθεσία, μοντάζ Χρήστος Τσακηρίδης
Μετάφραση υποτίτλων στα αγγλικά Ελένη Γρηγορέα
Μετάφραση υποτίτλων στα γερμανικά Μάρτιν Σάρνχορστ

Φωτογραφίες & βίντεο

Φωτογραφίες