Διαδικτυακά φεστιβάλ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΕΡΗΜΟ του Γιώργου Κουμεντάκη

4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ «Μεσόγειος έρημος»

Από 12/04/2021 έως 31/08/2022

Περιγραφή

Η Μεσόγειος έρημος είναι ένας κύκλος σύντομων κομματιών για πιάνο του Γιώργου Κουμεντάκη, που γράφτηκε μετά από ανάθεση του Michael Marks Charitable Trust και πρωτοπαρουσιάστηκε το 2000. Στο νέο βίντεο για το 4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ της ΕΛΣ αποσπάσματα από το έργο ερμηνεύει η διεθνώς αναγνωρισμένη σολίστ Λορέντα Ράμου, ενώ η βραβευμένη εικαστικός Λήδα Παπακωνσταντίνου υπογράφει τη σκηνοθεσία.

Η Λορέντα Ράμου σημειώνει για το έργο: «Είναι η πολύχρονη παρατήρηση των μεσογειακών του συντρόφων, πουλιών, εντόμων, ψαριών και φυτών, που έδωσε στον Γιώργο Κουμεντάκη το έναυσμα για τη σύνθεση του πιανιστικού κύκλου Μεσόγειος έρημος (1998-2000). Η μουσική γλώσσα του συνθέτη αντλεί εδώ τόσο από την τροπικότητα των μουσικών της Μεσογείου, τη βυζαντινή ψαλμωδία και τις παραδόσεις των Βαλκανίων, όσο και από την μπαρόκ πολυφωνία, το έργο του Μπετόβεν και του Γιάνατσεκ. Ακόμη κι αν αυτά τα στοιχεία παραμένουν αναγνωρίσιμα, φιλτράρονται και συνδυάζονται μέσα σε ένα βαθιά προσωπικό συνθετικό κράμα, καταλήγοντας σε μια μουσική με ευέλικτες πολυφωνικές γραμμές, συχνά ακανόνιστες και φευγαλέες, που σχηματίζουν μελίσματα συγγενικά με την ελληνική παραδοσιακή μουσική, αλλά και τη δεξιοτεχνία των έργων για τσέμπαλο του γαλλικού μπαρόκ. Τα μουσικά πορτρέτα των έμβιων όντων της Μεσογείου δημιουργήθηκαν μέσα από τον στενό δεσμό που ένιωθε με αυτά ο συνθέτης, είναι όμως και ήχοι ενός κόσμου όλο και πιο εύθραυστου, που σιγά σιγά απομακρύνεται στη λήθη».

H λιτή μουσική γραφή προδίδει την αγάπη του Κουμεντάκη για τον Μπετόβεν. Κυρίως τονική, η μουσική του ενσωματώνει τροπικά ή και ατονικά στοιχεία και, άλλοτε φανερά, άλλοτε με λιγότερο προφανή τρόπο, συνομιλεί με αρκετούς ακόμα συνθέτες, όπως ο Ιάννης Ξενάκης.

4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ Εθνικής Λυρικής Σκηνής «Μεσόγειος έρημος»

Τέσσερα ιδιαίτερα ρεσιτάλ φέρνει στην οθόνη μας μέσω της GNO TV το 4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τίτλο «Μεσόγειος έρημος», σε καλλιτεχνική διεύθυνση Γιώργου Κουμεντάκη. Οι δωρεάν προβολές των βίντεο του Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν στην GNO TV από τις 12 έως τις 26 Απριλίου 2021 και θα παραμείνουν διαθέσιμες για το κοινό για 30 μέρες μετά την πρεμιέρα τους. Το Φεστιβάλ υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς, οι πιανίστες Στέφανος Θωμόπουλος, Λορέντα Ράμου, Σοφία Ταμβακοπούλου, η εικαστικός Λήδα Παπακωνσταντίνου και το Galan Trio παρουσιάζουν έργα των Λαμπελέτ, Ξύνδα, Σαμάρα, Καμηλιέρη, Σπάθη, Καλομοίρη, Κωνσταντινίδη, Ξενάκη, Θεοδωράκη, Κουμεντάκη σε τέσσερα βιντεοσκοπημένα ρεσιτάλ. Το 4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ θα προβληθεί εξ ολοκλήρου μέσω της GNO TV και, όπως και στα τρία προηγούμενα φεστιβάλ, οι προβολές θα είναι δωρεάν, ενώ τα βίντεο θα παραμείνουν στην πλατφόρμα για ένα μήνα μετά την πρεμιέρα τους.

Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργος Κουμεντάκης σημειώνει: «Για το 4ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ προσκαλέσαμε σημαντικούς καλλιτέχνες της μουσικής και των εικαστικών για να μας παρουσιάσουν τη δική τους ανάγνωση πάνω σε διάσημα και λιγότερο γνωστά έργα Ελλήνων συνθετών. Η αόρατη γραμμή που συνδέει όλα τα έργα που θα δούμε και θα ακούσουμε είναι η αίσθηση της θάλασσας και, για τον λόγο αυτό, το φεστιβάλ πήρε το όνομα “Μεσόγειος έρημος”. Σας καλούμε να τα απολαύσετε με τη σκέψη να ταξιδεύει, όπως το ανεπαίσθητο θαλασσινό αεράκι».

Συντελεστές – Διανομή

Μουσική Γιώργος Κουμεντάκης

Πιάνο Λορέντα Ράμου

Σκηνοθεσία Λήδα Παπακωνσταντίνου

Σκηνοθετικό σημείωμα

say something· say something clear· as clear as possible· say, thank you χρυσόμυγα· say, thank you μυγούλα· say, thank you αλογάκι της Παναγίας· thank you νύχτα· thank you ημέρα· thank you φως, σκιά, νερό, σύννεφα, ήλιε, φεγγάρι· ευχαριστώ τη νύχτα· ευχαριστώ τον ήλιο το μεσημέρι που φωτίζει επίπεδα ομοιόμορφα, σαν από επάνω· ευχαριστώ τα χέρια, τα δικά μου, της Λορέντας, του Ίωνα και της Πηγής· ευχαριστώ το αλογάκι της Παναγίας που φιλικά μου φέρθηκε και με ενδιαφέρον· ευχαριστώ τα σπόρια· είναι τα σπόρια που πετάνε όταν φυσάει ο άνεμος και τα πηγαίνει, από εκεί που ζούνε, από το σώμα του φυτού, σε μέρη άλλα, όπου μπορούν να βλαστήσουν· ίσως· όχι όλα· ευχαριστώ τα έντομα αυτά που γεννήθηκαν, ζήσαν και πέθαναν· και που έχουμε, σχεδόν, όλα τους τα στάδια· ευχαριστώ που βρίσκω την αλήθεια μέσα από τα ψέματα· μέσα από τα λάθη· δεν ήταν λάθος ούτε ψέμα, μια παράλειψη ήταν, παρατήρησης· πάνω απ’ όλα ευχαριστώ την παρατήρηση, γιατί παρατηρώ, βλέπω και ζω τη φύση· γιατί είμαι μέρος της φύσης, είμαι φύση με ακριβώς τον ίδιο τρόπο που είναι όλα αυτά· όσα φαίνονται· όσα ακούγονται, όσα μυρίζονται, όσα γίνονται αισθητά· έστω και ανεπαισθήτως· δεν είδα λοιπόν ούτε την πεταλούδα, ούτε την κάμπια που βγήκε από το κουκούλι· είδα όμως ένα κομμάτι από όλο αυτό· το είδα πολλές φορές, για να μπορώ κάτι να πετάξω, κάτι να κρατήσω· ξανά και ξανά και ξανά· το ταξίδι είναι από τη θάλασσα στην ξηρά και τούμπαλιν· και μετά· λέει ο Γιώργος Κουμεντάκης· η έρημος· και τούμπαλιν από την έρημο· στη μεγάλη λεκάνη της Μεσογείου· γαλάζια, κίτρινη· λασπωμένη, τσιμεντωμένη· λαμπερή, φοβερή· με κύμα, με θορύβους ή με ησυχίες· η έρημος· που γνωρίζουμε όλοι και δεν τη φοβόμαστε· γιατί είναι η δική μας έρημος· καληνύχτα.

— Λήδα Παπακωνσταντίνου