Λούντβιχ βαν Μπετόβεν

Σονάτα για πιάνο αρ. 2 σε λα μείζονα, έργο 2, αρ. 2

I. Allegro vivace
II. Largo appassionato
III. Scherzo: Allegretto
IV. Rondo: Grazioso

Σονάτα για πιάνο αρ. 15 σε ρε μείζονα, έργο 28, Pastorale (Ποιμενική)

I. Allegro
II. Andante
III. Scherzo: Allegro vivace
IV. Rondo: Allegro ma non troppo

paucis verbis

Τον Μάρτιο του 1796 παρουσιάζεται η πρώτη έκδοση του έργου 2, η οποία αποτελείται από τις τρεις πρώτες σονάτες του συνθέτη, μια κοινή πρακτική της εποχής. Η τετραμερής Σονάτα αρ. 2 σε λα μείζονα (έργο 2, αρ. 2) είναι αφιερωμένη στον μεγάλο δάσκαλο, τον Γιόζεφ Χάυντν, ο οποίος ήδη είχε συνθέσει έξι σονάτες στην ίδια τονικότητα.

Το πρώτο μέρος το χαρακτηρίζουν οι έντονες αντιθέσεις ανάμεσα στο ρυθμικό πρώτο θέμα και το εύθραυστο δεύτερο, οι ξαφνικές παύσεις και οι παρατεταμένες προετοιμασίες. Σε αντίθεση, το staccato sempre του δεύτερου μέρους κινεί και κινείται από τις πιο ευγενείς αρμονίες-ιδέες, οδηγώντας σε ένα «Haydnesque» σκέρτσο με ένα χαρακτηριστικά λυρικό τρίο. Η σονάτα ολοκληρώνεται με ένα δεξιοτεχνικό ροντό του οποίου την ανάμνηση της αίσθησης συναντά κανείς 23 χρόνια αργότερα στην ομώνυμη Σονάτα αρ. 13 σε λα μείζονα του Φραντς Σούμπερτ (D 664).

«Λοιπόν, αν θες να ξέρεις για την κατάστασή μου, γενικά δεν υπάρχει κάτι κακό», γράφει το 1801 ο Μπετόβεν σε έναν φίλο του. Στον βαθμό που κάποιος θέλει να δει τη ζωή να αντανακλάται στο έργο του συνθέτη, η Σονάτα αρ. 15 σε ρε μείζονα, η οποία παρουσιάζεται την ίδια χρονιά, ικανοποιεί αυτά τα συναισθήματα.

Ο χαρακτηρισμός Pastorale αποδίδεται στη Σονάτα έργο 28 από κάποιον εκδότη στο Λονδίνο το 1805, προοικονομία ίσως για την Ποιμενική Συμφωνία αρ. 6, η οποία θα ακουστεί τρία χρόνια αργότερα στη Βιέννη. Ο τίτλος που στο εξής θα συνοδεύει την «grande sonata» δικαιολογείται μουσικά τόσο από τα τύμπανα του αριστερού χεριού του πρώτου μέρους όσο και από το σε 6/8 ηχόχρωμα από οργανάκι (hurdy-gurdy) ή γκάιντα και πάλι του αριστερού χεριού στο τέταρτο μέρος. Το ιδιωματικό andante το διαδέχεται ένα μουσικό αστείο, το σκέρτσο, και η σονάτα κλείνει με φόρμα ροντό. O Μπετόβεν επανέρχεται για τελευταία φορά στη ζωή του στην τετραμερή «φόρμα σονάτας» με μια παραδοσιακή κατανομή βάρους και έμφασης ανάμεσα στα μέρη.

— Λ.Δ.Ν.
Κοζάνη, 20.4.2021